ABD’den yaptırım: Çin’in askeri teknolojisi hedef alındı.

ABD, Çinli Teknoloji Şirketlerini Kara Listeye Aldı
ABD’nin Donald Trump yönetimi altında ilk kez onlarca Çinli teknoloji şirketini ihracat kara listesine ekledi. Bu adımın, Pekin’in yapay zeka, hipersonik silahları ve askeri teknolojisini kısıtlama çabalarının bir parçası olduğu belirtildi.
80 Kurum Kara Listeye Alındı
Sanayi ve Güvenlik Bürosu, 80 kurumu “varlık listesine” ekledi. Bunların 50’den fazlası Çin merkezli olup, listeye alınan şirketlere ABD’li firmaların hükümet izni olmadan tedarik sağlaması yasaklandı. ABD Ticaret Bakanlığı, bu şirketlerin ABD’nin ulusal güvenliği ve dış politika çıkarlarına aykırı faaliyet gösterdiği gerekçesiyle kara listeye alındığını açıkladı. ABD, özellikle Çin’in büyük veri işleyebilen ekaskala (exascale) bilişim teknolojilerine ve kuantum teknolojilerine erişimini kısıtlamayı hedefliyor.
Askeri Modernizasyon ve Teknoloji Transferi
Onlarca Çinli kuruluş, askeri amaçlı ileri düzey yapay zeka, süper bilgisayarlar ve yüksek performanslı yapay zeka çipleri geliştirdikleri iddiasıyla hedef alındı. Ayrıca, iki Çinli şirketin yaptırım altındaki Huawei ve bağlı çip üreticisi HiSilicon’a tedarik sağladığı belirtildi. ABD, 27 Çinli kuruluşun, Çin’in askeri modernizasyonunu desteklemek amacıyla ABD menşeli ürünleri temin ettikleri gerekçesiyle listeye alındığını bildirdi. Yedi firma ise Çin’in kuantum teknolojilerini geliştirmesine yardımcı oldukları için kara listeye dahil edildi.
Çin’den Tepki Geldi
Kara listeye alınanlar arasında, 2023 yılında Joe Biden yönetimi tarafından yaptırım uygulanmış olan Çinli bulut bilişim şirketi Inspur Group’un altı iştiraki de yer aldı. Çin Dışişleri Bakanlığı, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, bu ihracat kısıtlamalarını “şiddetle kınadığını” belirterek, ABD’yi “ulusal güvenlik kavramını genelleştirmekten vazgeçmeye” çağırdı. Singapur Ulusal Üniversitesi’nden kıdemli öğretim görevlisi Alex Capri, son eklemelerin “üçüncü ülkeler, geçiş noktaları ve aracılara yönelik giderek genişleyen bir ağ oluşturduğunu” ifade etti. Capri, Çinli firmaların belirli üçüncü taraflar aracılığıyla ABD’nin stratejik çift kullanımlı teknolojilerine erişim sağladığını belirtti. ABD yetkilileri, Nvidia ve Advanced Micro Devices tarafından üretilen ileri düzey yarı iletkenlerin kaçakçılığını izleme operasyonlarını artıracağını duyurdu.
ABD-Çin Gerilimi Artıyor
Genişletilmiş ihracat kısıtlamaları, Washington ve Pekin arasındaki gerilimin arttığı bir dönemde geldi. ABD Ticaret Bakanlığı Sanayi ve Güvenlikten Sorumlu Müsteşarı Jeffrey I. Kessler, “Trump yönetimi, ABD teknolojilerinin yüksek performanslı bilişim, hipersonik füzeler, askeri uçak eğitimi ve insansız hava araçları gibi ulusal güvenliğimizi tehdit eden amaçlar için kötüye kullanılmasını engellemekte kararlı bir mesaj vermektedir.” dedi. Kessler, “Varlık listesi, ABD teknolojisini kötü niyetli amaçlar için kullanmaya çalışan yabancı rakipleri belirleyip engellemek için elimizdeki birçok güçlü araçtan biridir.” ifadelerini kullandı.