ABD’nin Avrupa’yı 150 milyar avroluk yeniden silahlandırma planına tepki

ABD’nin Tepkisi: AB’nin Savunma Girişimine Karşı

ABD, AB’nin yeni savunma girişimi ReArm Europe kapsamında önerdiği 150 milyar avroluk kredi teklifine tepki gösterdi. Washington, Avrupalı müttefiklerine Amerikan yapımı silahları tedarik etmeye devam etmeleri çağrısında bulundu. ABD, bu planın ABD savunma şirketlerini devre dışı bırakabileceğini ve transatlantik ilişkileri zedeleyebileceğini savunuyor.

AB’nin Savunma Sanayiini Güçlendirmek İsteği

AB, Avrupa savunma sanayiini bağımsız hale getirmek amacıyla yeni adımlar atarken, bazı ABD menşeli silah sistemlerinin tedarikini sınırlayabilecek düzenlemeler üzerinde çalışıyor. Trump yönetiminin Ukrayna’ya askeri yardımı kısa süreliğine durdurması ve Moskova’ya yönelik politikalarındaki belirsizlikler, Avrupa ülkelerinin ABD’ye olan güvenini sarsmıştı. Mart ortasında Avrupa Komisyonu, AB içinde ortak savunma projelerinin finansmanını artırma önerisini sundu. Uzmanlar, bu düzenlemelerin ABD ve Birleşik Krallık gibi AB dışındaki şirketlerin Avrupa savunma pazarındaki rolünü sınırlayabileceğini belirtiyor.

ABD, Dışlanmak İstemiyor

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, 25 Mart’ta Litvanya, Letonya ve Estonya dışişleri bakanlarıyla yaptığı görüşmede, ABD’li şirketlerin AB savunma ihalelerinden dışlanmaması gerektiğini vurguladı. İki kaynak, Rubio’nun bu konudaki endişelerini doğrudan dile getirdiğini aktardı. Baltık ülkeleriyle yapılan görüşmelere katılmayan bir Kuzey Avrupalı diplomat ise ABD’li yetkililerin benzer mesajları diğer Avrupalı müttefiklerine de ilettiğini belirtti. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkili, Rubio’nun Brüksel’de yapılacak NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda bu konuyu yeniden gündeme getireceğini ifade etti. Yetkili, “Bakan bu konuyu gündeme getirdi ve getirmeye devam edecek.” dedi.

Washington, Yeni Engellerden Endişeli

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, ABD’nin Avrupa ülkelerinin savunma kapasitelerini artırma çabalarını desteklediğini ancak ABD’li şirketlerin Avrupa savunma projelerinden dışlanmaması gerektiğini söyledi. Kaynak, “Transatlantik savunma sanayii iş birliği, ittifakı daha güçlü hale getirir.” ifadelerini kullandı. Letonya ve Estonya dışişleri bakanlıkları yorum yapmazken, Litvanya Dışişleri Bakanlığı görüş bildirmeyi reddetti.

ABD’nin Politikası Çelişkili mi?

ABD’nin Avrupa’daki savunma harcamalarına ilişkin tutumu, Trump yönetiminin politikalarındaki belirsizlikleri yansıtıyor. Trump, Avrupa ülkelerinden savunma bütçelerini artırmalarını isterken, aynı zamanda Amerikan savunma sanayiinin küresel erişimini genişletmeyi hedefliyordu. AB ise, Trump’ın NATO’ya olan bağlılığı konusunda net mesajlar vermemesi nedeniyle, savunma sanayiini güçlendirmek için kendi projelerine yöneldi. Avrupa Komisyonu’nun sunduğu ReArm Europe önerisi, AB ülkelerinin savunma yatırımları için 150 milyar avro kredi sağlamayı içeriyor. Üst düzey bir Avrupalı kaynak, “ABD, ReArm Europe’un getirdiği değişikliklerden ve Amerikan şirketlerinin dışlanmasından rahatsız.” dedi.

Birçok AB ülkesi, daha entegre bir Avrupa savunma sistemi oluşturmayı desteklerken, ortak projelerin nasıl yönetileceği ve finansmanın nasıl sağlanacağı konularında yoğun tartışmaların yaşanması bekleniyor. Avrupa Komisyonu, AB dışındaki şirketlerin de savunma fonlarından yararlanabileceğini savunsa da bu firmaların ciddi bürokratik engellerle karşılaşabileceği ifade ediliyor.