Suudi Arabistan Tempest’e katılmak için bastırıyor

Suudi Arabistan, Birleşik Krallık, Japonya ve İtalya’nın dahil olduğu Küresel Muharebe Hava Programı (GCAP) olarak da bilinen Tempest’e katılmak istiyor.

İngiltere’nin desteklediği bu adım, savaş uçağı ve insansız hava aracı geliştirme maliyetinin paylaşılmasına yardımcı olabilir. Suudi Arabistan, İngiliz hükümetinin de destek verdiği bir inisiyatife ortak olmak için İngiltere, Japonya ve İtalya’dan yeni nesil savaş uçaklarının yapım çalışmalarına katılmak istiyor.

Birleşik Krallık, Japonya ve İtalya’daki şirketler, Tempest olarak da bilinen GCAP kapsamında yeni bir savaş uçağı ve diğer sistemlerin, insansız hava araçları gibi, yapımı için ortak hareket ediyor. Programın hedefi, ilk uçakların 2035 yılına kadar teslim edilmesidir.

Guardian’a göre, Suudi Arabistan’ın programa dahil edilmesi, en büyük savunma harcamacılarından birinin maliyeti paylaşma potansiyeli nedeniyle ortaklar için cazip olabilir, ancak aralarında gerginlik yaratabilir.

Suudi Arabistan’ın Katılımının Olası Sonuçları

Ayrıca, zaten karmaşık olan müzakereleri daha da karmaşık hale getirebilir. Üç hükümet ve her ülkeden birkaç şirketin dahil olduğu bu müzakerelerin içinde, başlıca üreticiler arasında motor üreticisi Rolls-Royce, Suudi Arabistan’da önemli bir iş hacmi olan tank ve uçak üreticisi BAE Systems, İtalyan Leonardo ve Avrupalı füze üreticisi MBDA’nın Birleşik Krallık kolları yer alıyor.

GCAP’ın üç ortağı arasında Suudi Arabistan’ın dahil edilmesi konusunda İngiltere’nin liderlik ettiği belirtilmektedir. Ancak Financial Times’ın haberine göre, Japon yetkililer Suudilerin katılımına kesin bir şekilde karşı çıkmaktadır. Japonya, silah ihracatı üzerindeki kontrolleri yavaş yavaş gevşeterek, ikinci dünya savaşından sonra benimsenen pasifizm mirasının bir parçası olarak silah ticaretine karşı bir tutum sergilemektedir.

İngiltere’den üst düzey bir savunma kaynağı şunları dile getirdi: “Suudi Arabistan Krallığı, Birleşik Krallık’ın stratejik ortaklarından biridir ve Birleşik Krallık savunması GCAP üzerindeki çalışmalarını derinleştirmeye isteklidir. Suudi Arabistan’ı savaş uçağı programında önemli bir ortak olarak görüyoruz ve mümkün olan en kısa sürede güçlü bir ilerleme sağlamak için çaba gösteriyoruz.”

Mutabakat Zaptı İmzalandı

Suudi Arabistan uzun süredir Tempest’e katılmayı hedefliyordu. Mart ayında İngiltere ile bir mutabakat zaptı imzalayan Suudi Arabistan, iki ülkenin gelecekte bir muharip hava ortaklığı ve daha yakın endüstriyel işbirliği için bir “ortaklık fizibilite çalışması” yapacağını duyurdu. Savunma Bakanı Halid bin Salman, anlaşmanın ülkenin uluslararası jet projelerine katılacağı anlamına geldiğini tweetledi, ancak İngiltere aceleyle bunun ayrı bir anlaşma olduğunu belirtti.

Suudi Arabistan’ın resmi olarak katılması için görüşmelerin henüz erken bir aşamada olduğu ve İngiltere Savunma Bakanlığı tarafından yürütüldüğü düşünülmektedir. Herhangi bir resmi anlaşma Başbakan’ın imzası gerektirecektir. Bir Orta Doğu analistine göre, Suudi Arabistan son zamanlarda silah tedarikinde ABD’ye olan bağımlılığını azaltmayı ve yerli bir savunma endüstrisi oluşturmayı amaçlamaktadır.

Geçtiğimiz günlerde Suudi Arabistan, Ukrayna’nın Rusya’ya karşı savunmasında önemli bir rol oynayan bayraktar adlı insansız hava araçlarının üretimi için Türk savunma şirketi Baykar ile bir anlaşma imzaladı. Ayrıca BAYKAR’a ek olarak Roketsan ve ASELSAN ile de anlaşmalar yapıldı.

Dünya Bankası’na göre, Suudi Arabistan’ın GSYH’sinin %6.6’sını 2021 yılında savunmaya harcaması, bu oranın İngiltere için %2.2, İtalya için %1.5 ve Japonya için %1.1 olduğu düşünüldüğünde oldukça yüksektir.